Water in beweging

Schultz: geen nieuwe normen veiligheid bij Ruimte voor de Rivier

Waterforum Online, 23 juni 2005

De Tweede Kamer wil haast maken met de invoering van nieuwe veiligheidsnormen. Dat werd duidelijk bij de bespreking van de PKB-procedure voor het project Ruimte voor de Rivier op 22 juni. Het project omvat een groot aantal maatregelen in het rivierengebied. Deze moeten de afvoercapaciteit van de Rijn in 2015 op 16.000 m3/u brengen. Formeel ligt het maatregelenpakket nu ter inzage bij burgers en organisaties en mag de Tweede Kamer pas eind dit jaar een politiek oordeel uitspreken over de plannen. Tijdens de korte voorbespreking liet de Tweede Kamer staatssecretaris Schultz van Haegen weten dat ze haast moet maken met de invoering van nieuwe normen voor de veiligheid.

Waterstanden versus overstromingsrisico's
De huidige veiligheidsnormen die voor de grote rivieren worden gebruikt, zijn gebaseerd op de maximaal te verwachten waterstand. Rapporten van het RIVM vorig jaar en het CPB dit jaar hebben het besef doen groeien dat die normering verouderd is en dat de veiligheid gebaseerd zou moeten zijn op de gevolgen van een mogelijke overstroming, het overstromingsrisico (lees meer hierover: WaterForum Online, discussieforum overstromingsrisico's). Schultz liet de Tweede Kamer weten dat zij het project Ruimte voor de Rivier tijdelijk stil moet zetten, als de Kamer zou eisen het nieuwe normenstelsel nu al in te voeren.

Ontstaan van verschillende beveiligingsniveaus
Schultz benadrukte groot voorstander te zijn van die nieuwe normen, maar ze wil geen overhaaste stappen zetten. Na de zomer worden de eerste resultaten bekend gemaakt van een doorrekening in het kader van het project Veiligheid Nederland in kaart (VNK) voor twee dijkringen. Dan volgen nog de veiligheidsberekeningen voor alle andere dijkvakken in Nederland, aldus Schultz. Bovenal wees de staatssecretaris op het verschil in beveiligingsniveau dat gaat ontstaan. "Hoe gaan we om", zo vroeg ze zich af, "met het feit dat een stedeling veel beter beschermd gaat worden dan een bewoner van het platteland, puur en alleen omdat de potentiële economische schade in een stad het hoogst is."

Eerst publiek debat
Schultz pleitte daarom eerst voor een publiek debat zodat de consequenties van het nieuwe normenstelsel duidelijk worden. "Voor de PKB Ruimte voor de rivier lukt dat niet meer", zo liet ze de Kamer weten. Mogelijk kan het nieuwe normenstelsel wel worden meegenomen voor de vervolgprojecten die de afvoer van de Rijn verder moeten vergroten tot 18.000 m3/u in 2050. Eind dit jaar zal blijken of de Kamer hiermee akkoord zal gaan.

Duurdere varianten vanwege groter draagvlak
De Tweede Kamer stond vooral stil bij het onderzoek van het Centraal Planbureau waaruit blijkt dat de uitvoering van het project Ruimte voor de Rivier 740 miljoen euro goedkoper kan (lees meer hierover: WaterForum Online, 28 april 2005). Volgens Schultz is in enkele gevallen voor duurdere uitvoeringsvarianten gekozen, omdat er voor de puur technische variant, zonder te kijken naar de ruimtelijke kwaliteit, veel minder lokaal draagvlak bestond. De Tweede Kamer wilde niet op de betreffende projecten ingaan om de lopende inspraakprocedure niet te doorkruizen. Toch maakte de Kamer duidelijk dat Schultz straks wel beter moet onderbouwen waarom zij voor die duurdere varianten heeft gekozen. De potentiële besparing van 740 miljoen euro op een totaal bedrag van 2,2 miljard euro wilden de Kamerleden niet te snel laten lopen.

Financieel niet uit de hand lopen
Met de Betuwelijn in het achterhoofd, waarschuwde de Tweede Kamer voor mogelijk uit de hand lopende kostenstijging. Kamerlid Boelhouwer merkte op dat nu al in de projectbegroting met een marge wordt gewerkt die de kosten tot 3 miljard euro kunnen doen oplopen. Tenslotte vroeg de Kamer aandacht voor koppelen van de rivierprojecten aan verkeers- en natuurprojecten. De Kamer vindt dat dit nog onvoldoende uit de verf komt, en CDA-kamerlid Van Lith wees op de situatie bij Gorinchem. In de strijd tegen de files zijn daar plannen voor verbreding van de brug van de A27. Verder zijn er plannen voor het verplaatsen van een industrieterrein aan de Waal. "Ik zet mijn geld in voor de veiligheid en niet voor het verleggen van een industrieterrein", zo liet Schultz onomwonden weten. Als andere partijen iets willen dan kunnen ze geld bijleggen, zo hield de staatssecretaris de Kamerleden voor.